Autor Wiadomość Temat postu: Odladzanie samolotu przed startem. Jakie warunki? #1 Wysłany: 21 Sty 2013 22:36 Rejestracja: 09 Sty 2013Posty: 22 Kilka dni temu lecialem Wizzem z Katowic do Oslo, wylot byl o godzinie 6:15 rano, temperatura powietrza ok -5 stopni. Wsiadam do samolotu, safety demo, kolowanie na poczatek pasa, za oknem Lufthansa obslugiwane przez 2 pojazdy do odladzania, mysle sobie ze trzeba bedzie poczekac na swoja kolej przez co start sie troche opozni, a tu ku memu wielkiemu zaskoczeniu, samolot wjezdza na pas startowy, kilka sekund bezruchu, przyspieszenie i take-off. Stad moje pytanie, jakie warunki musza byc spelnione, aby przewoznik musial skorzystac z uslugi odladzania samolotu? Kto o tym decyduje? Czy start przy ujemnej temperaturze nie jest niebezpieczny? Prosze o rozjasnienie tego tematu, na pewno na forum sa osoby z duza wiedza na ten temat. _________________ Góra zbyhu Temat postu: Re: Odladzanie samolotu przed startem. Jakie warunki? #2 Wysłany: 21 Sty 2013 22:41 Rejestracja: 15 Lip 2012Posty: 3071Loty: 249Kilometry: 415 497 niebieski Decyduje o tym to czy jest lód na samolocie przede wszystkim. _________________Zanim zadasz pytanie na forum poszukaj. Potem poszukaj jeszcze raz. Potem idź zrób sobie herbaty i poszukaj trzeci raz, tylko 90% szans że ktoś już pytał o to samo co Ty, tylko nie potrafisz/nie chce Ci się znaleźć odpowiedzi. Góra odol Temat postu: Re: Odladzanie samolotu przed startem. Jakie warunki? #3 Wysłany: 21 Sty 2013 23:18 Rejestracja: 09 Lis 2012Posty: 69 Niektóre Airbusy wizza na KTW nocują w hangarach stąd brak potrzeby odladzania przed startem. _________________ Góra Maciek78 Temat postu: Re: Odladzanie samolotu przed startem. Jakie warunki? #4 Wysłany: 21 Sty 2013 23:24 Rejestracja: 12 Kwi 2011Posty: 2174 niebieski zbyhu napisał(a):Decyduje o tym to czy jest lód na samolocie przede napisz teraz jak to jest sprawdzane? Łazi ktoś po samolocie? Góra namteH Temat postu: Re: Odladzanie samolotu przed startem. Jakie warunki? #5 Wysłany: 21 Sty 2013 23:34 Rejestracja: 05 Lis 2012Posty: 5178Zbanowany Maciek78 napisał(a):zbyhu napisał(a):Decyduje o tym to czy jest lód na samolocie przede napisz teraz jak to jest sprawdzane? Łazi ktoś po samolocie?może czujniki jakieś ma _________________Marzy Ci się wycieczka rowerowa po Hiszpanii? Zapytaj! Coś podpowiem ;) Góra Kabotyn Temat postu: Re: Odladzanie samolotu przed startem. Jakie warunki? #6 Wysłany: 21 Sty 2013 23:35 Rejestracja: 23 Sie 2012Posty: 29 Wydaje mi się że może to zależeć od tego gdzie samolot im zimniej tym mniejsze prawdopodobieństwo oblodzenia bo to co wisi w powietrzu (i ewentualnie ma osiąść i zamarznąć na samolocie) zamarza i opada na ziemię i nie ma co się oblodzić. Chyba największe ryzyko oblodzenia jest przy temperaturach rzędu od 2 do -2 st. i jak napisano wyżej, odladzanie na lotnisku ma głównie usuwać lód z samolotu, który już się na nim znajduje. Sądzę, że ktoś kompetentny ocenia samolot przed startem Góra Maciek78 Temat postu: Re: Odladzanie samolotu przed startem. Jakie warunki? #7 Wysłany: 21 Sty 2013 23:37 Rejestracja: 12 Kwi 2011Posty: 2174 niebieski Że gdzie to chyba nie ma znaczenia. Lód na skrzydłach na pewno zmienia parametry samego skrzydła przez co samolot traci pierwotną nośność. Ale - zaznaczam że mi się wydaje - powinni w takich temperaturach podjeżdżać z urzędu do odladzania. Chyba że ktoś faktycznie łazi albo mierzą to jakieś czujniki. Góra suerte Temat postu: Re: Odladzanie samolotu przed startem. Jakie warunki? #8 Wysłany: 21 Sty 2013 23:38 Rejestracja: 09 Sty 2013Posty: 22 Dzieki odol, to wiele tlumaczy. Mina moja i moich znajomych w trakcie startu - bezcenna. Strach w oczach. A zdziwienie bylo o tyle duze, gdyz podczas lotu rowniez o 6 rano w listopadzie, temperatura zdecydowanie wyzsza niz ta styczniowa, a przed startem nas odladzali... _________________ Góra kerad85 Temat postu: Re: Odladzanie samolotu przed startem. Jakie warunki? #9 Wysłany: 21 Sty 2013 23:46 Rejestracja: 25 Sty 2011Posty: 775 Z tym pytaniem zapraszam na inne branżowe forum Jest takie jedno, ale pewnie nie można wymieniać nazw. _________________ Góra Kabotyn Temat postu: Re: Odladzanie samolotu przed startem. Jakie warunki? #10 Wysłany: 21 Sty 2013 23:48 Rejestracja: 23 Sie 2012Posty: 29 Maciek78 napisał(a):Że gdzie to chyba nie ma znaczenia. Lód na skrzydłach na pewno zmienia parametry samego skrzydła przez co samolot traci pierwotną nośność. Ale - zaznaczam że mi się wydaje - powinni w takich temperaturach podjeżdżać z urzędu do odladzania. Chyba że ktoś faktycznie łazi albo mierzą to jakieś ja dodam ciekawostkę:Oblodzenie na skrzydle zmienia jego parametry aerodynamiczne, ale wbrew pozorom nie zawsze je pogarsza W większości przypadków jest gorzej ale zdarza się, że właściwości aerodynamiczne są lepsze. Jednak tak czy siak lód się usuwa zanim się przekonamy jakie ma tym razem właściwości Góra Maciek78 Temat postu: Re: Odladzanie samolotu przed startem. Jakie warunki? #11 Wysłany: 21 Sty 2013 23:53 Rejestracja: 12 Kwi 2011Posty: 2174 niebieski Jakby miały być lepsze to skrzydła by miały pewnie taki kształt Góra zbyhu Temat postu: Re: Odladzanie samolotu przed startem. Jakie warunki? #12 Wysłany: 22 Sty 2013 00:00 Rejestracja: 15 Lip 2012Posty: 3071Loty: 249Kilometry: 415 497 niebieski Maciek78 napisał(a):zbyhu napisał(a):Decyduje o tym to czy jest lód na samolocie przede napisz teraz jak to jest sprawdzane? Łazi ktoś po samolocie?Przed lotem jest obchód samolotu i między innymi takie rzeczy są co do prawdopodobieństwa oblodzenia to rzeczywiście największe ryzyko jest jak są temperatury oscylujące wokół zera - podobnie jak z gołoledzią. Ale to dotyczy sytuacji na ziemi. Temperatura na wysokości przelotowej to ok -50 stopni Celsjusza - więc dużo zimniej niż nasza najgorsza zima. Do nadmiernego oblodzenia samolotu może też dojść w czasie lotu - a wtedy raczej nie ma nikogo kto spryska go glikolem - dlatego samolot jest wyposażony w systemy nie ma się co bać latania samolotem - wbrew pozorom jest to bardzo bezpieczna maszyna i wszystko jest przemyślane i obregulowane. _________________Zanim zadasz pytanie na forum poszukaj. Potem poszukaj jeszcze raz. Potem idź zrób sobie herbaty i poszukaj trzeci raz, tylko 90% szans że ktoś już pytał o to samo co Ty, tylko nie potrafisz/nie chce Ci się znaleźć odpowiedzi. Góra Maciek78 Temat postu: Re: Odladzanie samolotu przed startem. Jakie warunki? #13 Wysłany: 22 Sty 2013 00:13 Rejestracja: 12 Kwi 2011Posty: 2174 niebieski Zbyhu, ale na przelotowej wilgotność jest znikoma a co za tym idzie nie ma co zamarzać. Góra zbyhu Temat postu: Re: Odladzanie samolotu przed startem. Jakie warunki? #14 Wysłany: 22 Sty 2013 00:29 Rejestracja: 15 Lip 2012Posty: 3071Loty: 249Kilometry: 415 497 niebieski Nie do końca tak jest. Wilgotność powietrza się nie zmienia aż tak bardzo z wysokością. To że obladzanie nie występuje na bardzo dużych wysokościach wynika raczej z tego, że krople są już zamarznięte. Największe prawdopodobieństwo oblodzenia będzie znowu w okolicach 0 stopni Celsjusza przy przelatywaniu przez ciężkie chmury, bądź też deszcz, ale może się też tak zdarzyć że na dużej wysokości, w niskiej temperaturze, będzie występować woda w postaci przechłodzonych kropelek (a nie lodu), które w kontakcie z samolotem zaczną się szybko osadzać. _________________Zanim zadasz pytanie na forum poszukaj. Potem poszukaj jeszcze raz. Potem idź zrób sobie herbaty i poszukaj trzeci raz, tylko 90% szans że ktoś już pytał o to samo co Ty, tylko nie potrafisz/nie chce Ci się znaleźć odpowiedzi. Góra Maciek78 Temat postu: Re: Odladzanie samolotu przed startem. Jakie warunki? #15 Wysłany: 22 Sty 2013 00:47 Rejestracja: 12 Kwi 2011Posty: 2174 niebieski No to jak wygląda sytuacja dajmy na to przy +2 stopniach i deszczu. Start samolotu, przebija się przez chmury. Wiadomo, cały mokry. I wlatuje w ujemne temperatury. Pęd powietrza usunie całą wilgoć? Góra suerte Temat postu: Re: Odladzanie samolotu przed startem. Jakie warunki? #16 Wysłany: 22 Sty 2013 14:00 Rejestracja: 09 Sty 2013Posty: 22 niebezpiecznym dla startu samolotu jest lód na poszyciu maszyny ze względu na zmianę parametrów nośności skrzydeł? czy odladzanie przed startem ma również za zadanie odlodzic elementy ruchome jak ster wysokości, lotki etc? podejrzewam, że obie rzeczy, ale skoro już o tym mowa to lepiej zapytać. _________________ Góra zbyhu Temat postu: Re: Odladzanie samolotu przed startem. Jakie warunki? #17 Wysłany: 22 Sty 2013 14:53 Rejestracja: 15 Lip 2012Posty: 3071Loty: 249Kilometry: 415 497 niebieski Maciek78 napisał(a):No to jak wygląda sytuacja dajmy na to przy +2 stopniach i deszczu. Start samolotu, przebija się przez chmury. Wiadomo, cały mokry. I wlatuje w ujemne temperatury. Pęd powietrza usunie całą wilgoć?Tak bym się spodziewał. Że większość wody spłynie, a to co w niektórych miejscach zostanie, czy osiądzie, bo właśnie lecimy przez zamarzający deszcz, nie sprawia problemu. Samolot może sobie poradzić z obladzaniem w czasie lotu, są różne sposoby na to. Nie wiem jak jest w Airbusach czy Boeingach dokładnie, ale można elementy skrzydła ogrzewać na przykład elektrycznie albo pobierając gorące powietrze z silnika. Jest też taki patent na zmianę geometrii przedniej części skrzydła tak, że lód się odkrusza, bo z tego co pamiętam to właśnie na krawędzi natarcia zaczyna rosnąć warstwa lodu. Te wszystkie patenty są właśnie zastosowane w takich newralgicznych miejscach, więc jak lód się zrobił na całym skrzydle to inaczej niż z zewnątrz nie da się go usunąć. Plus raczej byłoby to nieekonomiczne gdyby nawet się napisał(a):niebezpiecznym dla startu samolotu jest lód na poszyciu maszyny ze względu na zmianę parametrów nośności skrzydeł? czy odladzanie przed startem ma również za zadanie odlodzic elementy ruchome jak ster wysokości, lotki etc? podejrzewam, że obie rzeczy, ale skoro już o tym mowa to lepiej i tak. Jak już sterem nie da się ruszać, bo tak lód złapał, to już w ogóle padaka. Generalnie chodzi o to że skrzydło zmienia swoje parametry, spada siła nośna, rośnie opór i zmienia się punkt przeciągnięcia - zmniejsza się kąt natarcia przy którym skrzydło traci siłę nośną). Co do zwiększonego oporu i mniejszej siły nośnej, to samolot jeżeli ma jakiś zapas mocy to może by sobie poradził. Gorzej z tym ostatnim, bo system ostrzegający przed przeciągnięciem jest wykalibrowany na jakiś dany maksymalny kąt natarcia, a tu nagle skrzydło traci siłę nośną dużo wcześniej, system pilota nie ostrzegł bo nie miał jak, i samolot spada na to właśnie przyleciałem z Luton i samolotu nie odladzali chociaż było kilka stopni na minusie. Po prostu był świeżo po przylocie, pasażerowie wysiedli, następni wsiedli i poleciał. No i nie było żadnych opadów. _________________Zanim zadasz pytanie na forum poszukaj. Potem poszukaj jeszcze raz. Potem idź zrób sobie herbaty i poszukaj trzeci raz, tylko 90% szans że ktoś już pytał o to samo co Ty, tylko nie potrafisz/nie chce Ci się znaleźć odpowiedzi. Góra Pacjonek Temat postu: Re: Odladzanie samolotu przed startem. Jakie warunki? #18 Wysłany: 22 Sty 2013 20:58 Rejestracja: 20 Paź 2011Posty: 1306 Drogi autorze, napisz proszę swoje pytanie na forum tematycznym o podawać nie będę ale wpisz w Google Forum Lotnicze, pierwszy link z ci na pewno profesjonalnie odpowiedzą Góra suerte Temat postu: Re: Odladzanie samolotu przed startem. Jakie warunki? #19 Wysłany: 23 Sty 2013 00:55 Rejestracja: 09 Sty 2013Posty: 22 Zamiescilem tutaj to pytanie bo uznalem, iz znajda sie kompetentni, ktorzy udziela mi satysfakcjonujacej odpowiedzi. W zasadzie tak tez sie stalo, na pewno temat jest juz dla mnie jasniejszy. Ale dzieki za rade, w razie dalszych pytan skorzystam z tamtego forum _________________ Góra bartek. Temat postu: Re: Odladzanie samolotu przed startem. Jakie warunki? #20 Wysłany: 03 Lut 2013 19:11 Rejestracja: 02 Lip 2012Posty: 1092 niebieski Nie ujmując temu forum, to jednak tutaj nie spotkałem nikogo kto ma rzeczywistą wiedzę o lotnictwie, popartą doświadczeniem i więc traktuj wypowiedzi techniczne tutaj, tak jak Wikipedie. Czyli może tak, a może nie A forum lotnicze o którym tutaj mówią jest rzeczywistą skarbnicą wiedzy o lotnictwie Natomiast faktem jest, że samoloty mają systemy odladzania, które zazwyczaj są włączone w odpowiednich etapach lotu. Góra
Start samolotu bywa gwałtowny: maszyna w kilka sekund uzyskuje ogromną prędkość. Nie należy obawiać się krótkiego wstrząsu, to naturalna rzecz. Kiedy samolot wzbije się w powietrze i ustabilizuje, kapitan zakomunikuje, że można już rozpiąć pasy i opuścić swoje miejsce, jeśli ktoś chce np. udać się do toalety.
Wyruszając w daleką wakacyjną podróż najprawdopodobniej wybierasz samolot jako środek lokomocji. Nieważne czy pierwszy, czy kolejny raz – latanie często bywa stresujące, tym bardziej jeśli zapowiada się długi lot. Właśnie dlatego musimy dołożyć wszelkich starań, żeby pokonać stres i poczuć się swobodnie oraz bezpiecznie. Poniżej prezentujemy kilka sposobów, jak tego dokonać. 1. Jak przygotować się do lotu? Pierwszym czynnikiem wpływającym na komfort twojej podróży jest poziom stresu, dlatego postaraj się zaplanować wszelkie szczegóły dotyczące podróży przed wylotem. Skorzystaj z wczesnej odprawy bagażowo-biletowej zapewnianej przez twoją linię lotniczą. Dzięki temu nie będziesz musiała martwić się, że nie wyrobisz się na samolot, a także unikniesz długich kolejek w dzień wylotu. Żeby odwrócić czymś swoją uwagę podczas lotu, sporządź listę rzeczy, które lubisz robić i weź ze sobą potrzebne przedmioty. Możesz zabrać na pokład kilka najnowszych bestsellerów lub magazynów do czytania. Jeśli jesteś natomiast uzależniona od elektronicznych gadżetów, uaktualnij playlisty na iPodzie i komputerze. Weź ze sobą też kilka filmów. Dobrym pomysłem byłoby także zaopatrzyć się w kilka zdrowych przekąsek, które cię zregenerują, jak np. fistaszki czy rodzynki, oraz czekoladę, która pomoże zwalczyć stres. Dodatkowo, warto zwrócić uwagę na to, czy organizm jest wystarczająco nawodniony. W tym celu najlepiej jest wziąć ze sobą niegazowaną wodę mineralną w butelce. Zobacz film 2. Jak umilić sobie czas w samolocie? Jeśli twój lot ma potrwać więcej niż dwie godziny, będzie ci trudno usiedzieć w jednym miejscu. Jest jednak kilka sposobów, aby obejść ten problem. Najlepszym wyjściem z tej sytuacji jest rozciągniecie nóg od czasu do czasu. Wystarczy, że przejdziesz się kilka razy do łazienki, a zmniejszysz napięcie bolących mięśni karku i pleców, przez co unikniesz zmęczenia związanego z długim lotem. Jeśli uważasz, że przez to sprawisz dyskomfort sąsiadom, możesz wykonać kilka ćwiczeń, nie wstając z miejsca. Zastosuj się do zaleceń przewodnika ćwiczeń dostępnego w samolocie albo wcześniej przygotuj własny program ćwiczeń. W samolocie możesz robić prawie wszystko, na co normalnie nie masz czasu. Postaraj się więc wykorzystać tę możliwość. Zrelaksuj się, wykonując ulubione czynności. Pamiętaj jednak, że niektóre są zabronione podczas lotu. W samolocie nie powinno się używać telefonów komórkowych ani innych urządzeń wykorzystujących technologię WiFi, szczególnie w najbardziej niebezpiecznych fazach lotu, czyli w czasie startu i lądowania. Sygnał wysyłany przez elektroniczne gadżety może bowiem zakłócić system nawigacyjny samolotu, co może skutkować katastrofą. Niektóre linie lotnicze nie pozwalają także na używanie elektronicznych papierosów w czasie lotu. Lepiej upewnij się, jakie są regulacje firmy w tej sprawie. Nie chcesz przecież znaleźć się w niekomfortowej sytuacji z powodu braku wiedzy na temat podstawowych zasad bezpieczeństwa. Najważniejsze jest, abyś zrelaksowała się podczas lotu i zaufała załodze samolotu. Pamiętaj! Maszyna ta nie jest niczym innym, jak tylko środkiem transportu do twojego wymarzonego celu podróży. Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza. polecamy Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Mgr Kamila Drozd Psycholog społeczny, autorka wielu publikacji dotyczących rozwoju osobistego oraz warsztatów z doradztwa zawodowego i komunikacji międzypłciowej.
Ponieważ lubię oglądać starty samolotów oraz podróżowanie nimi, nagrałem dla Was film jak wygląda taki start z okna lotniska oraz dodatkowo jak wyglądają mieSprawdzamy pogodę dla Ciebie...Angelika Karpińska| 8:14aktualizacja 12:42Dramat na lotnisku tuż przed odlotem samolotu. Pasażerka maszyny straciła dwie kończyny w wypadku, który wydarzył się, gdy wyszła na chwilę z samolotu. Zamiast wrócić na pokład maszyny, kobieta została natychmiast przewieziona do szpitala. Do tragedii doszło na lotnisku w Key West na Florydzie. Lotnisko Key West ( DEBOVE SOPHIE)Kobieta miała lecieć prywatnym samolotem z lotniska w Key West. Pilot przygotowywał się do startu, ale miał jakiś problem techniczny. Wyszedł z samolotu, by sprawdzić stan samolotu wysiadła także pasażerka. W pewnym momencie została uderzona przez śmigło. Kobieta straciła rękę i ujawniono tożsamości pasażerki. Obecnie kobieta przebywa w szpitalu. Trwa dochodzenie, które ma wyjaśnić, dlaczego samolot nie mógł wystartować i jak doszło do także: Zobacz także: Polski samolot w środku pola. Jest ukryty w zagajnikuMasz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez jakość naszego artykułu:Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze w lotnictwie ostrzegawcze hasło: "od śmigła!" Warto pamiętać. Bywało, że ludzie tracili życie w ten można stracić rękę i nogę od uderzenia śmigła? To ona wskoczyła na to śmigło?NIe podano koloru skóry tej pasażerki,bo to by mogło wiele wyjaśnić"Zamiast wrócić na pokład maszyny, kobieta została natychmiast przewieziona do szpitala." No pewnie, bez nogi i reki powinna była jakby nigdy nic wrócić na pokład i spokojnie czekać na start. Pani Angeliko, czy rodzice mieli może na imiona Brajan i Dżesika?Jak załoga mogła pozwolić jej wgl opuścić pokład ? ...A rodzice jej nie pilnowali ?Oferty dla Ciebie
Tak jak w przypadku każdej masy, która jest w ruchu, pęd samolotu chciał przecież przepchnąć go na drugą stronę budynku i zrzucić go stamtąd razem z Łukaszem. Dlatego musieliśmy
Jako że przerabiam właśnie blisko 1600 pytań z dziedziny Principles of Flight, czyli Zasad Lotu do egzaminów teoretycznych ATPL, postanowiłem przybliżyć zupełne podstawy tychże zasad. Tematów do omówienia jest mnóstwo, ale dziś chciałbym skupić się na tym zupełnie podstawowym: dlaczego samolot skręca, wznosi się, itd. Czyli: jak sterować samolotem i dlaczego leci tam gdzie chcemy? Dlaczego? Stara jak świat lotniczy zagadka jest następująca: dlaczego samolot lata? Odpowiedź brzmi: bo ktoś za to płaci. Ale jak już za to zapłaci, to do głosu dochodzi czysta fizyka. Dziś trochę o niej. W latach szkolnych nigdy nie lubiłem fizyki. Zapewne z winy nauczycieli (bo przecież nie mojej 😉 ), ale przedmiot jest niezwykle fascynujący. Do dziś mam do niej lekką awersję, ale właśnie dlatego postaram się w możliwie przystępny sposób przedstawić powyższe zagadnienie. Tak jakbym miał wytłumaczyć sobie… Czy mi się udało, możecie ocenić w komentarzu, serdecznie zachęcam 🙂 Zanim będzie o sterowaniu, to warto najpierw przedstawić osie samolotu, do których będziemy się odnosić. Są one trzy: podłużna, poprzeczna i pionowa. Zależnie od tego wokół której osi będziemy chcieli się obrócić, mamy do dyspozycji wolant i orczyk. Wolant to nic innego jak kierownica w samochodzie. Z tym że oprócz obrotu wokół osi podłużnej (przechylenie prawo-lewo, z ang. roll) możemy również „obrócić” samolot wokół osi poprzecznej (pochylenie w dół lub w górę, z ang. pitch). Dodatkowo, nogami operujemy sterem kierunku przy pomocy orczyków odchylając samolot wokół osi pionowej (odchylenie prawo-lewo, z ang. yaw). 3 osie obrotu, od lewej: poprzeczna, podłużna, pionowa; źródło: No dobrze, ale nie wystarczy przecież obrócić wolantem czy też nacisnąć prawy lub lewy orczyk. Samolot sam z siebie nie wykona zamierzonego skrętu. System sterowania jest połączony przy pomocy systemu linek i popychaczy z zewnętrznymi powierzchniami sterowymi. Tutaj istotne są zarówno skrzydła, jak i ogon samolotu. Na ogonie mamy statecznik pionowy ze sterem kierunku (odchylenie prawo-lewo) oraz statecznik poziomy ze sterem wysokości (pochylenie góra-dół). Z kolei o przydatności skrzydeł podczas wykonywania zakrętów stanowią tzw. lotki, które odpowiadają za przechylenie prawo-lewo. Widok kokpitu Cessny. Na pierwszym planie wolant, czyli samolotowa kierownica. Niżej, pod czerwonym panelem, widoczne pedały orczyków w kształcie trapezów; źródło: / Andrew McGregor Powierzchnie sterowe: na zielono lotki (aileron), na niebiesko ster wysokości (elevator), na czerwono ster kierunku (rudder); źródło Ster wysokości czyli pochylenie – pitch Tutaj sprawa jest dość prosta. Ciągniemy wolant do siebie, samolot leci do góry. Oddajemy wolant (ruch od siebie, jakbyśmy chcieli wyprostować ręce) gdy zamierzamy pochylić samolot w dół, na dziób. Pociągnięcie wolanta „na siebie” powoduje uniesienie powierzchni sterowej na stateczniku poziomym. Taka pozycja powoduje zwiększenie oporu, siła nośna spada, ogon wędruje w dół, a dziób do góry. I przeciwnie: oddanie drążka (wolant „od siebie” spowoduje opuszczenie powierzchni sterowej) skutkuje większym wysklepieniem statecznika poziomego i zwiększeniem jego siły nośnej. Ogon wędruje do góry, przez co dziób kieruje się ku dołowi. Schemat działania steru wysokości; źródło: / Dmitriy Miller Oczywiście trzeba pamiętać o pilnowaniu prędkości, bo zmiana kąta natarcia niesie za sobą pewne zagrożenia. Zbyt duże podniesienie dziobu samolotu spowoduje malejącą prędkość. To w konsekwencji może doprowadzić do oderwania strug powietrza od skrzydeł i nagłej utraty siły nośnej, czyli przeciągnięcia. A przeciągnięciu często towarzyszy tendencja do nierównego położenia skrzydeł, czyli preludium do korkociągu. Będąc nisko nad ziemią, wprowadzając samolot w korkociąg, nie mamy szans na wyprowadzenie z niego. Niestety, brutalną konsekwencją jest szybsze od planowanego spotkanie z powierzchnią ziemi. Zatem aby nie dopuścić do przeciągnięcia przy zadarciu nosa samolotu do góry należy zwiększyć ciąg, tj. „dodać gazu” otwierając przepustnicę. Tracąc wysokość przy oddawaniu drążka (lecąc w gół) również należy pilnować prędkości i nie rozpędzać samolotu, aby nie przekroczyć konstrukcyjnego limitu prędkości, który mógłby doprowadzić do zbyt dużych obciążeń konstrukcji wskutek czego samolot mógłby zacząć się rozpadać. A w tak nieskomplikowanym samolocie jakim jest Cessna, praktycznie wszystkie części są niezbędne 😉 Lotki czyli przechylenie – roll Lotki są w C152 umieszczone na krawędzi spływu skrzydła (czyli z tyłu), po zewnętrznej stronie skrzydeł (dalej od kadłuba). Wychylają się różnicowo, tj. gdy jedna lotka wędruje do góry, druga (po przeciwnej stronie) wędruje lekko w dół (pod nieco mniejszym kątem). Jeśli chcemy skręcić samolotem w prawo, kręcimy wolantem w prawo (wow, odkrycie! 🙂 ), co powoduje uniesienie prawej lotki do góry, a lewej w dół. Zwiększamy tym samym opór na prawym skrzydle, na lewym z kolei powstaje większa siła nośna (poprzez większe wysklepienie profilu skrzydła). W wyniku różnicy w sile nośnej powstaje asymetria i moment przechylający samolot w prawo. Schemat działania lotek w zakręcie; źródło: – The Basics of Aviation Ster kierunku czyli odchylenie – yaw Ster kierunku to tylna część statecznika pionowego. Odchyla się w prawo lub w lewo, po naciśnięciu jednego z pedałów orczyka. Wciskając lewy pedał ster kierunku odchyla się w lewo co powoduje odchylenie dziobu samolotu w lewo i w konsekwencji rozpoczęcie zakrętu. Schemat działania steru kierunku; źródło: – The Basics of Aviation Koordynacja zakrętu Aby nie prokurować niebezpiecznych sytuacji oraz nie powodować nieprzyjemnego uczucia podczas zakrętu, powinien on być dobrze skoordynowany. Tzn. do odpowiedniego wychylenia lotek w lewo należy dodać nieco lewej nogi (wcisnąć lewy pedał orczyka). Pomocny w ocenie bywa jeden z przyrządów w kokpicie, czyli koordynator zakrętu: połączona wersja zakrętomierza i chyłomierza (popularnej „kuleczki”). Chyłomierz w Cessnie to nic innego jak zwykła kulka umieszczona w płynie o odpowiedniej gęstości i lepkości, której zadaniem jest pokazywać właściwie lub niewłaściwie skoordynowany zakręt. Zła koordynacja może spowodować wyślizg (bardziej niebezpieczny, z ang. skid) lub ześlizg (z ang. slip) samolotu co powoduje znaczną utratę wysokości w krótkim czasie i jest najczęściej zjawiskiem niepożądanym. Chyba że mamy awarię silnika i chcemy szybko wytracić wysokość aby wylądować na wypatrzonym przez nas polu/łące, a normalnym lotem szybowym tego nie zrobimy (przestrzelimy). Sposobem na prawidłowe ustawienie kulki w środku jest jej „kopnięcie”. Jeśli kulka jest po lewej stronie, kopiemy (naciskamy pedał orczyka) lewą nogą, żeby z powrotem umieścić ją w środku i analogicznie działamy prawą nogą gdy jest po prawej stronie. Od lewej: prawidłowe położenie kulki w zakręcie w prawo, następnie wyślizg i ześlizg; źródło: Prawidłowy zakręt w poziomie – jeszcze jeden krok Podobnie jak w przypadku pochylania samolotu, w zakręcie również należy pilnować prędkości. Tym razem związane jest to z rosnącym oporem. Zakręt bez zwiększenia obrotów spowoduje spadek prędkości i pochylenie samolotu na dziób. W zakręcie, wraz ze zwiększeniem przechylenia (z ang. bank angle) rośnie prędkość przeciągnięcia. To znaczy, że musimy lecieć szybciej, żeby nie doprowadzić do przeciągnięcia. W związku z tym, im większe przechylenie tym bardziej otwieramy przepustnicę, aby utrzymać zakręt w poziomie. Disclaimer Dodam tylko, że ten tekst nie stanowi żadnego poradnika dla porywaczy samolotów, bo ta wiedza jednak nie wystarczy, żeby przeprowadzić bezpieczny lot. Na dole filmik ku przestrodze 😉 Zasady lotu mogą być traumą dla uczących się. Mogą być też super przyjemnym i pasjonującym przedmiotem, jeśli zbudujemy dobre fundamenty naszej wiedzy. Jednak oczątkującym adeptom lotnictwa sugeruję w razie wątpliwości najpierw dopytywać u instruktorów, a niniejszy tekst traktować jedynie poglądowo. Udanych manewrów życzę! 😉
. start samolotu w środku
